Η μάχη του Μαραθώνα αποδείχθηκε πολύ σημαντική για τους Έλληνες. Η μάχη ήταν καθοριστική στιγμή στην ιστορία της αθηναϊκής δημοκρατίας, καθώς έδειξε τι μπορούσαν να πετύχουν με ενότητα και αυτοπεποίθηση- κατά τους σύγχρονους ιστορικούς, “η νίκη των Αθηναίων στον Μαραθώνα έδωσε στους Έλληνες την ευκαιρία να επιζήσουν για τρεις αιώνες, όποτε και ανάπτυξαν αξιόλογο πολιτισμό, στη βάση του οποίου υπάρχει ο δυτικός πολιτισμός”.
O Δαρείος - που είχε συμβούλους στην αυλή του τους εξόριστους από την Αθήνα Πεισιστρατίδες και τον επίσης εξόριστο βασιλιά της Σπάρτης Δημάρατο - έστειλε στρατό στην Ελλάδα, υπό την ηγεσία του Αρταφέρνη (γιο του σατράπη των Σαρδέων) και του Δάτη (Μήδου ναύαρχου), με διαταγές να καταλάβουν τις Κυκλάδες, να τιμωρήσουν τηΝάξο για την αντίσταση κατά των Περσών (πριν την Ιωνική Επανάσταση) και να τιμωρήσουν τις πόλεις της Αθήνας και τηςΕρέτριας. Αφού κατέλαβαν το Αιγαίο, οι Πέρσες επιτέθηκαν στηνΕρέτρια. Παρά την αντίστασή της, ο Εύφορβος ο Αλκιμάχου και οΦίλαγρος ο Κυνέου άνοιξαν τις πύλες της πόλης στους Πέρσες, οι οποίοι την κατέστρεψαν και έστειλαν πολλούς αιχμάλωτους στην Περσία.Τότε οι Πέρσες κινήθηκαν προς την Αθήνα.
H MAXH
Oι Πέρσες, αφού πέρασαν την Αττική, στρατοπέδευσαν στον Μαραθώνα (40 χιλιόμετρα από την Αθήνα) μετά από συμβουλή του Ιππία. Αρχηγός της αθηναϊκής δύναμης ήταν ο Μιλτιάδης, ο οποίος ήξερε καλά τις περσικές τακτικές, γι' αυτό και οι Αθηναίοι αποφάσισαν να κλείσουν τις δύο εξόδους των στενών του Μαραθώνα. Ταυτόχρονα, ο Φειδιππίδης, κήρυκας και δρομέας από την Αθήνα, στάλθηκε στη Σπάρτη για να ζητήσει βοήθεια, αλλά οι Σπαρτιάτες, επικαλούμενοι θρησκευτικούς λόγους, απάντησαν ότι θα στείλουν στρατό μετά την πανσέληνο. Μόνο χίλιοι οπλίτες από τις Πλαταιές έφθασαν στον Μαραθώνα για να βοηθήσουν τους Αθηναίους.
Ακόμα και αν οι Αθηναίοι συγκέντρωναν όλους τους διαθέσιμους οπλίτες στο Μαραθώνα, η αριθμητική υπεροχή των Περσών θα ήταν τουλάχιστον δύο προς ένα. Επιπλέον, αν τους συγκέντρωναν όλους στο Μαραθώνα, οι Πέρσες θα μπορούσαν να επιτεθούν στην Αθήνα χωρίς να συναντήσουν αντίσταση και μια πιθανή ήττα στον Μαραθώνα θα σήμαινε την καταστροφή της Αθήνας, καθώς δεν θα είχε στρατό για να αμυνθεί. Γι' αυτό οι Αθηναίοι αποφάσισαν να κλείσουν τις δύο εξόδους των στενών, όπου μπορούσαν να περιμένουν τους Σπαρτιάτες - αυτό θα δυσκόλευε τους Πέρσες να επιτεθούν στην Αθήνα.
Για πέντε ημέρες, οι δύο στρατοί δεν αποφάσιζαν να επιτεθούν ο ένας στον άλλο. Τα πλευρά των Αθηναίων, όπως δηλώνει ο Κορνήλιος Νέπως, ήταν καλά προστατευμένα από τους ψηλούς λόφους.Κατά τονΤομ Χόλλαντ, αυτό εξυπηρετούσε τη στρατηγική των Αθηναίων, οι οποίοι περίμεναν την άφιξη των Σπαρτιατών.Οι Αθηναίοι είχαν στη διοίκηση τους δέκα στρατηγούς, ένα από κάθε φυλή- πολέμαρχος ήταν ο Καλλίμαχος ο Αφιδναίος. Ο Ηρόδοτος γράφει ότι κάθε ημέρα διοικούσε ένας στρατηγός- γι' αυτό, ο Μιλτιάδης αποφάσισε να επιτεθεί την ημέρα, κατά την οποία διοικητής του στρατού θα ήταν ο ίδιος.Κατά τους σύγχρονους ιστορικούς, οι Αθηναίοι θα διακινδύνευαν πολλά αν επιτίθεντο πριν την άφιξη των Σπαρτιατών.
Ούτε οι Πέρσες ούτε οι Έλληνες ήθελαν να διακινδυνεύσουν μάχη.Παρ' ολ' αυτά, παραμένει άγνωστη η αιτία που οδήγησε τους Αθηναίους να επιτεθούν. Σύμφωνα με μια εκδοχή, οι Αθηναίοι είχαν μάθει από τους Ίωνες ότι οι Πέρσες απομάκρυναν τον ιππικό τους - αυτό αναφέρεται στο λεξικό «Σούδα».
Υπήρξαν πολλές παραλλαγές της θεωρίας αυτής, αλλά σύμφωνα με ιστορικούς, το περσικό ιππικό είχε μεταφερθεί στα πλοία, έτσι ώστε να επιτεθεί στην Αθήνα όσο το πεζικό θα αντιμετώπιζε τους Αθηναίους στον Μαραθώνα.
Αν η απουσία του περσικού ιππικού οδήγησε σε αθηναϊκή επίθεση, σημαίνει ότι ένα μειονέκτημα για τους Αθηναίους (η πλαγιοκόπηση από το περσικό ιππικό) μετατρέπονταν σε κύριο πλεονέκτημα- αλλά είναι πιθανό ότι οι Πέρσες επιτέθηκαν, γι' αυτό και οι Αθηναίοι αντέδρασαν.
Κατά μια άλλη εκδοχή, ίσως οι Πέρσες επιτέθηκαν επειδή έμαθαν (ή υποψιάστηκαν) για πιθανές ενισχύσεις από τη Σπάρτη - είτε κατάλαβαν ότι δεν μπορούσαν να μείνουν για πολύ ακόμη στον Μαραθώνα.
Η απόσταση μεταξύ των δύο στρατών ήταν λιγότερη από οκτώ στάδια (ή 1.5 χιλιόμετρα). Στο κέντρο της αθηναϊκής παράταξης βρίσκονταν στρατιώτες της Λεοντίδας φυλής (με αρχηγό τον Θεμιστοκλή) και της Αντιοχίδας φυλής (με αρχηγό τον Αριστείδη), οι οποίοι ήταν παραταγμένοι στις τάξεις των τεσσάρων, ενώ στα πλευρά βρίσκονταν οι υπόλοιπες φυλές και οι Πλαταιείς, οι οποίοι ήταν παραταγμένοι στις τάξεις των οκτώ.. Η μεγάλη συμβολή του Μιλτιάδη στη νίκη αυτή ήταν ότι ενίσχυσε τις πτέρυγες της αθηναϊκής παράταξης εις βάρος του κέντρου της, πράγμα που επέτρεψε την περικύκλωση της περσικής παράταξης.
Οι Αθηναίοι επιτέθηκαν και έφτασαν κοντά στις περσικές γραμμές - οΗρόδοτος αναφέρει ότι οι Αθηναίοι ήταν οι πρώτοι Έλληνες που άντεξαν τους Μήδους, το όνομα των οποίων προκαλούσε τρόμο
Οι αθηναϊκές πτέρυγες κατέστρεψαν τις περσικές γραμμές και περικύκλωσαν το ισχυρό κέντρο των Περσών - η μάχη έληξε με υποχώρηση του κέντρου των Περσών στα πλοία.Αρκετοί Πέρσες σκοτώθηκαν στους βάλτους, την ύπαρξη των οποίων αγνοούσαν. Οι Αθηναίοι επιτέθηκαν στα περσικά πλοία και κατάφεραν να καταστρέψουν επτά απ' αυτά. Ο Ηρόδοτος αναφέρεται στον Κυναίγειρο, αδερφό του Αισχύλου, ο οποίος προσπάθησε να τραβήξει μια περσική τριήρη, αλλά οι Πέρσες του έκοψαν το χέρι, με αποτέλεσμα να πεθάνει.
Κατά τον Ηρόδοτο, οι Πέρσες έχασαν 6.400 άνδρες στο πεδίο της μάχης, ενώ παραμένει άγνωστος ο αριθμός των νεκρών κατά την υποχώρηση.Στη μάχη σκοτώθηκαν 192 Αθηναίοι και 11 Πλαταιείς - σ' αυτή τη μάχη σκοτώθηκαν επίσης ο πολέμαρχος Καλλίμαχος και ο στρατηγός Στησίλεως ο Θρασύλεω.
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΜΑΧΗ
Οι Αθηναίοι αποφάσισαν να θάψουν τους νεκρούς του Μαραθώνα κοντά στο πεδίο της μάχης.
Στον τάφο των Αθηναίων, ο Σιμωνίδης έγραψε το παρακάτω επίγραμμα:
Ἑλλήνων προμαχοῦντες Ἀθηναῖοι Μαραθῶνι,
χρυσοφόρων Μήδων ἐστόρεσαν δύναμιν
Αμυνόμενοι υπέρ των Ελλήνων οι Αθηναίοι στον Μαραθώνα,
κατέστρεψαν τη δύναμη των χρυσοντυμένων Περσών
Σήμερα στην περιοχή της μάχης υπάρχει ο Τύμβος των Μαραθωνομάχων. Στη βίλλα του Ηρώδη του Αττικού στην Κυνουρία, ρωμαϊκής εποχής, έχει βρεθεί ενεπίγραφη στήλη με ονόματα πεσόντων κατά τη μάχη. Το στοιχείο αυτό, σε συνδυασμό με τη σύσταση του τύμβου του Μαραθώνα, στον οποίο έχει ανευρεθεί υλικό και από μεταγενέστερες εποχές, καθώς και με την ανεύρεση πορτραίτου του Ηρώδη κοντά στον τύμβο, έχει οδηγήσει τον αρχαιολόγο Γ. Σπυρόπουλο στο συμπέρασμα πως ο τύμβος είναι δημιούργημα του ίδιου του Ηρώδη. Συγκεκριμένα, φαίνεται να επιβεβαιώνεται η μαρτυρία του Ηροδότου πως οι πεσόντες Αθηναίοι τάφηκαν σε ιδιαίτερους τάφους με στήλες όπου αναγράφονταν τα ονόματά τους κατά φυλές. Αργότερα ο Ηρώδης, του οποίου η οικογένεια καταγόταν από τον Μαραθώνα, προχώρησε σε ανάπλαση του χώρου δημιουργώντας τον τύμβο και μεταφέροντας τις στήλες στην έπαυλή του στην Κυνουρία, ως εκδήλωση προγονολατρείας.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ
Η μάχη του Μαραθώνα αποδείχθηκε πολύ σημαντική για τους Έλληνες. Η μάχη ήταν καθοριστική στιγμή στην ιστορία της αθηναϊκής δημοκρατίας, καθώς έδειξε τι μπορούσαν να πετύχουν με ενότητα και αυτοπεποίθηση- κατά τους σύγχρονους ιστορικούς, “η νίκη των Αθηναίων στον Μαραθώνα έδωσε στους Έλληνες την ευκαιρία να επιζήσουν για τρεις αιώνες, όποτε και ανάπτυξαν αξιόλογο πολιτισμό, στη βάση του οποίου υπάρχει ο δυτικός πολιτισμός”.
Ο ΦΕΙΔΙΠΠΙΔΗΣ ΚΑΙ Ο ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ
Κατά τον Ηρόδοτο, ο Φειδιππίδης έτρεξε την απόσταση 40 μίλιων, από την Αθήνα μέχρι τη Σπάρτη, μέσα σε δύο μέρες.Σύμφωνα με την παράδοση, ο Φειδιππίδης έτρεξε στην Αθήνα μετά τη μάχη, φώναξε τη λέξη «Νενικήκαμεν» (Νικήσαμε!) και ξεψύχησε.
Το 1894 άρχισε η ανάπτυξη της ιδέας των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, με τους διοργανωτές να ψάχνουν ένα άθλημα που θα θύμιζε τη δόξα της Αρχαίας Ελλάδας, γι' αυτό και ο Μισέλ Μπρεάλ πρότεινε να συμπεριληφθεί ο Μαραθώνιος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 - μαζί του συμφώνησαν ο Πιερ ντε Κουμπερτέν και οι Έλληνες. Το άθλημα έγινε πολύ δημοφιλές και πολλές μεγάλες πόλεις άρχισαν να διοργανώνουν τον δικό τους Μαραθώνιο - η απόσταση που τελικά καθορίστηκε είναι 42,195 χιλιόμετρα.
ΠΗΓΗ: https://el.wikipedia.org
VIDEO
ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ ΤΟ 490 ΠΧ
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Ζησόπουλος
Μουσική: Αλέξανδρος Χάχαλης
Μουσική: Αλέξανδρος Χάχαλης
Το βίντεο αυτό δημιουργήθηκε στα πλαίσια της εκθέσεως "Δημοκρατία και η Μάχη του Μαραθώνα" στο Ζάππειο Μέγαρο (29/Οκτ/10).Είναι μια προσπάθεια ώστε να γίνει κατανοητός ο τρόπος με τον οποίο έγινε η μάχη. Η τοποθεσία, η ανάπτυξη των στρατευμάτων και η τακτική μάχης που έδωσε στους Έλληνες το νικηφόρο αποτέλεσμα.Ή έκθεση έγινε από τον Σπύρο Μερκούρη, τον ακούραστο αδελφό της Μελίνας που ακόμα και στα 85 του δηλώνει το παρόν του στο πολιτιστικό προσκήνιο.
Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου