~

............................................... "Η συμφιλίωση των πολιτισμών περνά μέσα από την οικουμενικότητα της Παιδείας"
Μαραθώνας είναι κωμόπολη της βορειοανατολικής Αττικής και έδρα του "Δήμος Μαραθώνος" ομώνυμου δήμου. Είναι από τους πιο ιστορικούς δήμους της Ελλάδας παγκοσμίως. Έγινε γνωστός από την "Μάχη του Μαραθώνα" ομώνυμη μάχη το Σεπτέμβριο του 490 π.Χ. μεταξύ Αθηναίων (Πλαταιών) και Περσών.
Πήρε την ονομασία της από τον τοπικό ήρωα Μάραθο. Αργότερα (στην αρχαιότητα) ιδρύθηκαν στην περιοχή και οι πόλεις "Προβάλινθος (δεν έχει γραφτεί ακόμα)" "Προβάλινθος" και "Τρικόρυθος (δεν έχει γραφτεί ακόμα)" "Τρικόρυθος" οι οποίες μαζί με το Μαραθώνα αποτέλεσαν την "Τετράπολη (δεν έχει γραφτεί ακόμα)" "Τετράπολη" της Αττικής. Από το Μαραθώνα προέρχονται οι όροι "Μαραθωνοδρόμος (δεν έχει γραφτεί ακόμα)" "Μαραθωνοδρόμος" και "Μαραθώνιος"
"Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια".

Δευτέρα 23 Ιουνίου 2014

Μπάτε σκύλοι αλέστε το Εθνικό Πάρκο Σχινιά

ΒΑΣΙΛΕΥΟΥΝ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ, ΛΑΘΡΟΫΛΟΤΟΜΙΑ, ΛΑΘΡΟΘΗΡΙΑ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Η ΑΥΘΑΙΡΕΣΙΑ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΚΑΙ ΚΡΑΤΟΥΣ



Της ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΤΖΑΒΕΛΛΑ*

Καρφιά σκουριασμένα «σταυρώνουν» ένα από τα τελευταία δάση χαλέπιας πεύκης, έχοντας μετατρέψει τους κορμούς τους σε κρεμάστρες σκουπιδιών. Το χειμώνα, λαθροϋλοτόμοι τα πουλούσαν για καυσόξυλα. Αυτό είναι χαρακτηριστικό σημάδι της εποχής σε ένα υποτιθέμενα προστατευόμενο πάρκο, το Εθνικό Πάρκο Σχινιά, που εκπέμπει σήμα κινδύνου. Σαράντα πέντε χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της Αθήνας - κι όμως τόσο κοντά.



Απ' όλα έχει το «Εθνικό πάρκο». Κατασκηνωτές, σκουπίδια, ξερά δέντρα. Εξαφανίζονται σιγά σιγά οι ερωδιοί, οι χαλκόκοτες, οι αγριόχηνες, τα γεράκια και οι αετοίΔευτέρα πρωί, τα ντεσιμπέλ του beach party έχουν σταματήσει και οι ερωδιοί ξαναβγαίνουν σιγά σιγά στον υδροβιότοπο. Τα ηχεία έχουν φύγει μαζί με τους εκδρομείς και οι φωτιές των «ρομαντικών» κατασκηνωτών έχουν σβήσει, ωστόσο τα πειστήρια των βαρβάρων του Σαββατοκύριακου είναι σκορπισμένα στο παράλιο πευκοδάσος. Ανοργάνωτη αναψυχή, αναισθησία στο έπακρον. Σκουπίδια, «ροδιές» από τροχοφόρα, κατεστραμμένες ρίζες, μπάζα και υπολείμματα φυτοκομικών εργασιών. «Κόβουν οι γείτονες τα κλαδιά και τους φοίνικες και τα πετάνε εδώ μέσα». Ιχνη από μπάρμπεκιου. Προδίδουν όχι μόνο το πέρασμα των ασυνείδητων αλλά και τη χρόνια αναλγησία και αδιαφορία των πολιτειακών αρχών απέναντι στο σημαντικότερο παράκτιο οικοσύστημα της Αττικής. Αν και άγνωστο στο ευρύ κοινό, είναι ένα οικολογικό διαμάντι της Ανατολικής Μεσογείου.

Η αξία του έγκειται στο γεγονός ότι συνδυάζει διαφορετικά οικοσυστήματα: τον υδροβιότοπο, το παράλιο πευκοδάσος, τη Μακαρία Πηγή, τη χερσόνησο Κυνοσούρας, το λόφο της Δρακονέρας και τη θαλάσσια περιοχή του όρμου του Μαραθώνα. «Είναι το μόνο εθνικό πάρκο που βρίσκεται τόσο κοντά σε αστικό κέντρο», τονίζει η Μαρία Τριβουρέα, βιολόγος που έχει μελετήσει την περιοχή. Η ίδια χαρακτήρισε το δάσος «γερασμένο». Ωστόσο βιότοπος και παραθεριστές διάγουν βίους παράλληλους οι οποίοι σπάνια συναντιούνται.


Εξαφανίζονται τα πτηνά

Κι αν ποτέ συναντηθούν, θα είναι στο δρόμο για το παρατηρητήριο - οι ζημιές στο σκελετό του οποίου απαιτούν τόλμη από όποιον αποφασίσει να ανέβει. Εκεί συναντά κανείς ερωδιούς και εντυπωσιακές χαλκόκοτες, αγριόχηνες με τα μικρά τους που κάνουν βόλτες στις καλαμιές, γεράκια και αετούς με θηράματα γαντζωμένα στα νύχια. Λιγότερα πτηνά πάντως σε σχέση με όσα ζούσαν εδώ πριν από μια δεκαετία.

Υπενθυμίζεται ότι σε έκθεση του Πανεπιστημίου Αθηνών, την οποία επιμελήθηκε η δρ Νίκη Ευελπίδου αναφέρεται ότι «οι υπεραντλήσεις οδήγησαν στη σταδιακή εξαφάνιση των μικροβιότοπων και σε συνδυασμό με τη λαθροθηρία και την παράνομη αλιεία οδήγησαν στη δραματική μείωση της ορνιθοπανίδας του Σχινιά». Οι φύλακες του πάρκου τα ζουν καθημερινά, όλες τις εποχές του χρόνου, από πρώτο χέρι.

«Έχει υπάρξει μέχρι και απειλή από τους λαθροκυνηγούς σε φύλακα που πήγε να τους ενημερώσει ότι εδώ είναι προστατευόμενη περιοχή και απαγορεύεται το κυνήγι. Δυσαρεστούνται, δεν εμπιστεύονται ότι ο φύλακας λέει την αλήθεια, τον βλέπουν σαν κάποιον που θέλει να τους σταματήσει από το χόμπι τους. Οι απειλές είναι λεκτικές, ωστόσο μπορείς να εμπιστευτείς κάποιον που κρατάει όπλο;», λέει η υπεύθυνη φύλαξης του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Σχινιά- Μαραθώνα. Την περασμένη εβδομάδα, «ένας ψαράς πλησίασε στα ρηχά και έριξε δίχτυα. Εδώ η θάλασσα είναι προστατευόμενη γιατί στον αμμώδη βυθό υπάρχουν εκτεταμένα λιβάδια Ποσειδώνιας», συνεχίζει η ίδια.

«Ο δικός μας ρόλος περιορίζεται σε μια σύσταση. Πινακίδες δεν υπάρχουν και οι περισσότεροι επικαλούνται ότι δεν γνωρίζουν ότι είναι προστατευόμενη περιοχή. Δυστυχώς εμείς δεν έχουμε κατασταλτικό χαρακτήρα, δεν μπορούμε να κόψουμε πρόστιμο», καταλήγει. Δουλεύουν με βάρδιες, από τις 7 το πρωί έως τις 10 το βράδυ. «Μετά, δεν ξέρουμε τι γίνεται. Ο χώρος δεν είναι περιφραγμένος. Μπαίνει όποιος θέλει». Συνήθεις «λαθραίοι» επισκέπτες, τα περίπου 1.000 ζώα της περιοχής που οδηγούνται εκεί για βοσκή. Εντός του πάρκου, σε απόσταση αναπνοής από τον υδροβιότοπο, σε μια αλάνα δίπλα στις καλαμιές, λειτουργεί μια αυτοσχέδια πίστα μοτοκρός.

Κάνουν μόνο συστάσεις
«Καλούμε την κατασταλτική αρχή, την αστυνομία ή το λιμενικό, και δεν έρχονται ποτέ. Αν έρθουν, έρχονται αργά και κάνουν μια σύσταση. Δεν κόβουν πρόστιμο», αναφέρει μια άλλη φύλακας, η Φλώρα Δούκα. Επί 6 χρόνια, βλέπει «σε σταθερή βάση να κάνουν μπάρμπεκιου, όλες τις ημέρες της εβδομάδας». Τους καλοκαιρινούς μήνες, η Πυροσβεστική βρίσκεται εντός του πάρκου, ωστόσο «το οικοσύστημα και οι λουόμενοι συνεχίζουν να βρίσκονται σε κίνδυνο. Αν μια πυρκαγιά ξεσπάσει το Σαββατοκύριακο, δεν μπορεί να πλησιάσει το πυροσβεστικό όχημα, γιατί δεν υπάρχει σπιθαμή ελεύθερη από αυτοκίνητα. Φοβόμαστε για εμπρησμό», ισχυρίζεται ο πρόεδρος του ΦΟΔΕΠΑΣΜ, δρ Χαράλαμπος Καμπεζίδης.

Από την ίδρυσή του, το 2003, ο συγκεκριμένος φορέας είναι αρμόδιος να «φυλάξει και να αναβαθμίσει το φυσικό περιβάλλον» και να πραγματοποιήσει συγκεκριμένες δράσεις προστασίας, ευαισθητοποίησης και αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος. Ενδεικτικά, «Να ρυθμίσει την είσοδο και την κυκλοφορία των οχημάτων», «να περιορίσει σε οργανωμένους χώρους τη στάθμευση», «να λειτουργήσει σύγχρονο δίκτυο πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης». Ορδές από πούλμαν. Τροχόσπιτα στην παραλία. Σταθμευμένα αυτοκίνητα παντού. Κι ένα σύστημα πυρόσβεσης, η κατασκευή του οποίου «πραγματοποιήθηκε επί Βάσως Παπανδρέου και στοίχισε περί τα 3.000.000 ευρώ», αλλά δεν λειτουργεί.

«Διαχειριστές πολυκατοικίας»
«Δεν είμαστε παρά διαχειριστές πολυκατοικίας. Δεν μπορούμε να φτιάξουμε ό,τι χαλάει. Δεν υπάρχουν χρήματα», τονίζει ο πρόεδρος. Η κακοδιαχείριση των κονδυλίων, ενδεικτικό της οποίας είναι η δημιουργία κέντρων εξυπηρέτησης λουομένων τα οποία δεν έχουν λειτουργήσει ποτέ για τον σκοπό που σχεδιάστηκαν, έχει ως αποτέλεσμα «ο φορέας να μην έχει χρήματα να μαζεύει σκουπίδια και μπάζα. Ολοι οι αντίστοιχοι φορείς έχουν μνημόνιο συνεργασίας με τον δήμο. Ο Δήμος Μαραθώνα κατήγγειλε τη σύμβαση μονομερώς. Δεν είχαμε ποτέ καλή συνεργασία. Η περιοχή είναι «φιλέτο» και ο Δήμος επεδίωξε την πλήρη εκμετάλλευση της παραλίας γιατί μαζεύει πολύ κόσμο. Η άρνησή μας, δυσαρέστησε».

Το αποτέλεσμα αυτής της «δυσαρέσκειας» είναι ορατό στους υπερχειλισμένους κάδους που αγνοεί επιδεικτικά το αποριμματοφόρο. Από την εβδομάδα που πέρασε και με τη βούλα. Ο Δήμος Μαραθώνα, ανακοίνωσε στο Δ.Σ. του Φορέα ότι «δεν υπάρχουν εποχικοί υπάλληλοι και δεν μπορεί να γίνει η αποκομιδή των σκουπιδιών». «Στο παρελθόν έχουμε κάνει άπειρες επιστολές προς τον Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, αλλά τα μπάζα συνεχίζουν να υπάρχουν. Εχουμε αποταθεί ακόμα και σε εθελοντές. Τα σκουπίδια τα μαζεύουν οι πρόσκοποι!», τονίζει ο πρόεδρος του φορέα.

«Πολλές φορές, επειδή λυπόμαστε που τα βλέπουμε, και μέσα στην απελπισία μας, μαζεύουμε τα σκουπίδια με τα χέρια. Δεν είναι αυτή η δουλειά μας. Αυτή είναι η απαξίωση του Πάρκου σε όλο της το μεγαλείο. Τον χειμώνα έχουμε πάρα πολλά περιστατικά με κομμένα δέντρα», τονίζει η Φλώρα Δούκα.
Ο Δήμος μαζεύει σκουπίδια μόνο στη λεωφόρο Σχινιά, από κάδους στα σπίτια και στις ταβέρνες. Πρόκειται για ταβέρνες με αμετάκλητο πρωτόκολλο κατεδάφισης, που κρίθηκαν παράνομες και κατεδαφιστέες από το 1999. Το παρασκήνιο που συζητούν όσοι κατοικούν στην περιοχή είναι ότι επιρρίπτει ευθύνες στον οικοδομικό Συνεταιρισμό Ελλήνων Δικαστών και Εισαγγελέων, στην ιδιοκτησία του οποίου βρίσκεται ο μισός υδρότοπος (ο άλλος μισός ανήκει στο Ιδρυμα Μπενάκη). 
Ο συνεταιρισμός, επικαλούμενος λόγους «πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, ιστορικότητας, χρηστής διοίκησης» αιτείται της αναγνώρισης της νομιμότητας των ταβερνών, ως «ευεργετικές για την περιοχή υπηρεσίες, όπως η προστασία από τον κίνδυνο πυρκαγιάς και ρύπανσης, η περιφρούρησή της από το ενδεχόμενο camping μέχρι και η αποτροπή έκνομων δραστηριοτήτων» (σ.σ. η αυθαίρετη δόμηση δεν είναι έκνομη δραστηριότητα;).

Σύμβολο ανικανότητας, αν δεν το προστατεύσουμε
Το Εθνικό Πάρκο, εκτός από ένα μοναδικό φυσικό και περιβαλλοντικό θησαυρό, έχει και συμβολικό ρόλο. Θα γίνει σύμβολο της συλλογικής μας ανικανότητας, αν δεν μπορέσουμε να το προστατεύσουμε. Παρά την απαξίωσή του, παραμένει ένα μαγευτικό μέρος, εξαίρετης ομορφιάς, που σου κόβει την ανάσα. Σκεφθείτε πόσο πιο θελκτικό θα ήταν αν του δείχναμε ελάχιστη φροντίδα. Οσο κι αν προσπαθεί το προσωπικό του φορέα, επιστήμονες και φύλακες, δεν έχουν τα μέσα ούτε την εξουσία να το εποπτεύσουν αποτελεσματικά. Οι κίνδυνοι που το απειλούν είναι υπαρκτοί και άμεσοι: πυρκαγιά, ανεξέλεγκτη διέλευση οχημάτων, μπάζα, ξερά κλαδιά, συσσωρευμένα σκουπίδια, ασυνειδησία των επισκεπτών, εμπόδια στην πρόσβαση των υπηρεσιών, λαθροθηρία, μπαζώματα στο έλος, απορροφητικοί βόθροι, είναι μερικοί από αυτούς.

Τα στάδια που πρέπει να ακολουθηθούν είναι η διάσωση -διότι κινδυνεύει άμεσα από αμέλεια, από ανευθυνότητα (ιδιωτών και θεσμών) και από τη μη εφαρμογή των νόμων-, η προφύλαξη από την ανεξέλεγκτη διέλευση τροχοφόρων και τις αυθαιρεσίες. Στη συνέχεια, θα ακολουθήσει η ανάκαμψη με τα απαραίτητα έργα αποστράγγισης, καθαρισμού και συντήρησης και η ήπια αξιοποίηση. Τότε και μόνον τότε, αφού έχει επανέλθει μια σχετική σταθερότητα στα οικοσυστήματα του πάρκου, μπορούμε να συζητάμε για ήπια αξιοποίησή του. Μια αξιοποίηση σύμφωνα με τους όρους του Natura, που θα μπορούσε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να κάνει το Πάρκο έναν διεθνή προορισμό για φυσιολάτρες, μελετητές, σχολεία και φοιτητές, τουρίστες, παρατηρητές, με ευεργετικά αποτελέσματα για την οικονομία του τόπου.

___________________
Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Σάββατο 21 Ιουνίου 2014

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου